Skip to main content

O’ZBEKISTON VA TURKMANISTON O’RTASIDAGI SAVDO-IQTISODIY HAMKORLIKNING YANGI BOSQICHI

Temur Po’latov
Kiber huquq kafedrasi o’qituvchisi
Toshkent davlat yuridik universiteti

PQ-29-son qarori bo’yicha tahliliy material

I. QARORNING HUQUQIY VA SIYOSIY AHAMIYATI

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 27-yanvardagi PQ-29-sonli qarori mamlakatimizning tashqi iqtisodiy siyosatida muhim bosqichni boshlab beradi. Mazkur qaror 1996-yilda asos solingan O’zbekiston-Turkmaniston savdo-iqtisodiy hamkorligini zamonaviy talablar asosida yanada rivojlantirish uchun huquqiy poydevor yaratadi.

Qarorning e’tiborli jihati shundaki, u nafaqat ikki tomonlama munosabatlarni, balki butun Markaziy Osiyo mintaqasidagi integratsion jarayonlarni chuqurlashtirish uchun amaliy mexanizmlarni belgilab beradi. Erkin savdo rejimidan istisnolar to’g’risidagi Bayonnomaning tasdiqlanishi ikki mamlakat o’rtasidagi savdo munosabatlarini yanada shaffof va samarali tarzda tartibga solish imkonini beradi.

II. QARORNING INSTITUTSIONAL ASOSLARI

Hujjatda belgilangan institutsional mexanizmlar tizimli yondashuvga asoslangan. Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi hamda Bojxona qo’mitasining mas’ul organlar sifatida belgilanishi qaror ijrosining samaradorligini ta’minlashga qaratilgan. Bu ikki idora o’rtasidagi hamkorlik savdo operatsiyalarining tezkor va sifatli amalga oshirilishiga xizmat qiladi.

Vazirlar Mahkamasiga yuklatilgan nazorat vazifalari esa qaror ijrosining yuqori darajada muvofiqlashtirish imkonini beradi. Bosh vazir A.N. Aripovning shaxsan mas’ul etib tayinlanishi esa mazkur yo’nalishdagi ishlarga davlat rahbariyati tomonidan alohida e’tibor qaratilayotganini ko’rsatadi.

III. IQTISODIY VA SAVDO SOHASIDAGI KUTILAYOTGAN NATIJALAR

Qaror ijrosi natijasida quyidagi muhim iqtisodiy samara kutilmoqda:

O’zaro savdo hajmining sezilarli darajada oshishi kutilmoqda. 2024-2025-yillarda ikki mamlakat o’rtasidagi tovar aylanmasi hajmi 1 milliard AQSH dollariga yetishi prognoz qilinmoqda. Bu ko’rsatkich 2023-yilga nisbatan 30 foizga ko’p demakdir.

Bojxona tartib-taomillarining soddlalashtirilishi eksport-import operatsiyalari muddatini 2-3 kunga qisqartirish imkonini beradi. Bu esa tadbirkorlar uchun vaqt va mablag’ tejash imkonini yaratadi.

IV. MINTAQAVIY HAMKORLIK ISTIQBOLLARI

Qaror mintaqaviy hamkorlik nuqtai nazaridan ham muhim ahamiyatga ega. O’zbekiston va Turkmaniston o’rtasidagi savdo-iqtisodiy aloqalarning mustahkamlanishi butun Markaziy Osiyo mintaqasida integratsion jarayonlarning chuqurlashuviga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.

Transport-logistika infratuzilmasining rivojlanishi nafaqat ikki mamlakat, balki butun mintaqa uchun yangi imkoniyatlar ochadi. Xususan, transport koridorlarining samaradorligi oshadi, yangi marshrutlar ochiladi va mavjud yo’nalishlar modernizatsiya qilinadi.

V. INVESTITSION HAMKORLIK ISTIQBOLLARI

Qaror doirasida investitsion hamkorlikni rivojlantirish bo’yicha ham muhim imkoniyatlar ochilmoqda. Ikki mamlakat o’rtasida qo’shma korxonalar tashkil etish, sanoat kooperatsiyasini kuchaytirish va innovatsion loyihalarni amalga oshirish rejalashtirilmoqda.

2025-2026-yillarda kamida 10 ta yirik investitsion loyihani amalga oshirish rejalashtirilgan bo’lib, ularning umumiy qiymati 500 million AQSH dollarini tashkil etishi kutilmoqda. Bu loyihalar asosan qishloq xo’jaligi, to’qimachilik va kimyo sanoati sohalarini qamrab oladi.

Prezident qarori ikki davlat o’rtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlikni sifat jihatidan yangi bosqichga ko’tarish imkonini beradi. Qarorning samarali ijrosi uchun quyidagi yo’nalishlarga alohida e’tibor qaratish maqsadga muvofiq:

  1. Bojxona tartib-taomillarini raqamlashtirish va avtomatlashtirish jarayonlarini tezlashtirish;
  2. Tadbirkorlar uchun ma’muriy to’siqlarni yanada kamaytirish;
  3. Transport-logistika infratuzilmasini modernizatsiya qilish;
  4. Innovatsion hamkorlikni rivojlantirish uchun maxsus dasturlar ishlab chiqish;
  5. Mintaqaviy savdo aloqalarini yanada kengaytirish.

Ushbu yo’nalishlardagi ishlarning samarali tashkil etilishi nafaqat ikki mamlakat, balki butun Markaziy Osiyo mintaqasining iqtisodiy rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.

Categories: Yangiliklar