“Raqamlashtirish sohasida eksport faoliyati bilan shug‘ullanuvchi korxonalarni qo‘llab-quvvatlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Prezident farmoni

G’ayratbek Eshboyev
Kiber huquq kafedrasi o’qituvchisi
Toshkent davlat yuridik universiteti

Raqamli Texnologiyalar Eksportini Rivojlantirish: Yangi Farmonning Mazmuni va Ahamiyati

2024-yil 14-oktabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan “Raqamlashtirish sohasida eksport faoliyati bilan shug‘ullanuvchi korxonalarni qo‘llab-quvvatlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PF-157-sonli farmon imzolandi. Ushbu hujjat mamlakatimizda raqamli texnologiyalar sohasini rivojlantirish va eksport salohiyatini oshirishga qaratilgan muhim qadamdir.

Farmonning Asosiy Maqsadlari

Farmonning asosiy maqsadi dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarish, raqamli texnologiyalar asosida masofaviy va IT-xizmatlar ko‘rsatish sohasini jadallashtirish, ushbu faoliyat bilan shug‘ullanuvchi korxonalarning eksport salohiyatini oshirish uchun qo‘shimcha sharoitlar yaratishdir. Shuningdek, “O‘zbekiston — 2030” strategiyasini amalga oshirishga oid davlat dasturida belgilangan vazifalarni bajarish ham ushbu farmonning muhim yo‘nalishlaridan biridir.

IT-Park Rеzidеntlari Uchun Qo‘shimcha Faoliyat Turlari

Farmonga muvofiq, Dasturiy mahsulotlar va axborot texnologiyalari texnologik parki (IT-park) rezidentlariga quyidagi qo‘shimcha faoliyat turlari bilan shug‘ullanishga ruxsat beriladi:

1. Ta’lim Xizmatlari: Axborot texnologiyalari sohasida tashkil etiladigan ta’lim xizmatlari doirasida, ushbu xizmatdan yillik umumiy daromadning 40 foizidan oshmagan holda, ingliz tili bilan bir qatorda boshqa xorijiy tillarni ham o‘qitish.
2. Biznes-Jarayoni Autorsorsingi Bo‘yicha Ta’lim: Internet orqali axborot xizmatlarini (biznes-jarayonlari autsorsingi) eksport qilish faoliyati doirasida, ushbu xizmatdan yillik umumiy daromadning 40 foizidan oshmagan holda, biznes-jarayonlar autsorsingi yo‘nalishi bo‘yicha ta’lim faoliyatini amalga oshirish.
3. Bilim Jarayonlari Autorsorsingi: Internet orqali bilim jarayonlari autsorsingi (Knowledge Process Outsourcing) xizmatlarini xorijiy davlatlarga eksport qilish.

Soliq Imtiyozlari va Preferensiyalar

Farmon doirasida IT-park rezidentlari uchun bir qator soliq imtiyozlari va preferensiyalar belgilangan:

1. Foyda Solig‘idan Ozod Etish: 2025-yil 1-fevraldan 2030-yil 1-yanvargacha eksport xizmatlari hajmi kalendar yil davomida 10 million AQSh dollaridan oshgan IT-park rezidentlariga axborot texnologiyalari sohasidagi xizmatlarini (shu jumladan, royalti to‘lanadigan) ko‘rsatgan, O‘zbekiston Respublikasi bilan ikkiyoqlama soliq solishni oldini olish to‘g‘risida bitim tuzilmagan davlatlarning yuridik shaxslarini ushbu kalendar yil yakuniga qadar foyda solig‘idan ozod etish.
2. Dividendlarga Soliq Stavkasi: 2025-yil 1-fevraldan 2040-yil 1-yanvargacha jami daromadi tarkibida eksporti hajmi 50 foizdan ortiq bo‘lgan IT-park rezidentlarining ta’sischilari (ishtirokchilari) — O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari bo‘lgan jismoniy va yuridik shaxslarning dividendlari tarzidagi daromadlariga O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari singari jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i hamda foyda solig‘ining 5 foiz stavkasini tatbiq etish.

Farmonning Aholi va Biznes Uchun Ahamiyati

Ushbu farmonning qabul qilinishi O‘zbekistonning raqamli iqtisodiyotini rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega. IT-park rezidentlariga qo‘shimcha faoliyat turlari bilan shug‘ullanishga ruxsat berilishi va soliq imtiyozlarining taqdim etilishi quyidagi natijalarga olib kelishi kutilmoqda:

• Eksport Salohiyatining Oshishi: IT-xizmatlar va mahsulotlarning xorijiy bozorlarga chiqishi osonlashadi, bu esa mamlakatimizning eksport hajmini oshiradi.
• Investitsion Jozibadorlikning Ortishi: Soliq imtiyozlari va preferensiyalar xorijiy investorlar uchun O‘zbekiston IT-bozorini yanada jozibador qiladi.
• Kadrlar Tayyorlash Sifatining Yaxshilanishi: Ta’lim xizmatlari doirasida xorijiy tillarni o‘qitish va biznes-jarayonlar autsorsingi bo‘yicha ta’lim faoliyatining amalga oshirilishi malakali kadrlar tayyorlashga xizmat qiladi.
• Innovatsion Faoliyatning Faollashishi: Bilim jarayonlari autsorsingi xizmatlarining eksport qilinishi ilmiy-tadqiqot va innovatsion faoliyatni faollashtiradi.

Xulosa

Prezidentning ushbu farmoni O‘zbekistonning raqamli texnologiyalar sohasida yangi imkoniyatlar eshigini ochadi. Qo‘shimcha faoliyat turlari va soliq imtiyozlari IT-park rezidentlariga yanada kengroq faoliyat yuritish imkonini beradi, bu esa mamlakatimizning raqamli iqtisodiyoti va eksport salohiyatini oshirishga xizmat qiladi. Shu bilan birga, ushbu chora-tadbirlar O‘zbekistonning xalqaro maydondagi raqamli texnologiyalar bozorida o‘z o‘rnini mustahkamlashiga yordam beradi.