Phishing – bu internetdagi firibgarlikning keng tarqalgan turlaridan biridir. U odamlarni shaxsiy ma’lumotlarini, bank hisob raqamlarini yoki parollarini oshkor qilishga aldash uchun ishlatiladi. Phishing hujumlari odatda elektron pochta yoki xabarlar orqali amalga oshiriladi va ular juda ishonchli ko’rinadi.
Phishing hujumining odatiy usuli quyidagicha ishlaydi:
- Firibgar rasmiy korxonaning, masalan, bankning nomidan elektron pochta xabarini yuboradi.
- Xabarda odatda qabul qiluvchiga o’z hisob ma’lumotlarini yangilash yoki shaxsiy ma’lumotlarini tasdiqlash uchun havola beriladi.
- Havola soxta veb-saytga olib boradi, u haqiqiy saytga juda o’xshash bo’ladi.
- Agar jabrlanuvchi o’zining shaxsiy ma’lumotlarini soxta veb-saytga kiritsa, firibgarlar ushbu ma’lumotlarni o’g’irlashi va yomon maqsadlarda foydalanishi mumkin.
Phishingdan qanday himoyalanish mumkin:
- Elektron pochta xabarlaridagi havolalarni bosishdan oldin ehtiyot bo’ling. Agar xabar shubhali bo’lib tuyulsa, uni o’chirib tashlang.
- Shaxsiy ma’lumotlaringizni so’raydigan kutilmagan elektron pochta xabarlariga javob bermang.
- Veb-saytlarga tashrif buyurishda havolalardan foydalanmang. Brauzeringizga veb-saytning manzilini qo’lda kiriting.
- Antivirus dasturini o’rnatish va doimiy yangilab borish phishing hujumlarini aniqlashga yordam beradi.
- Agar biron bir kompaniyadan shubhali xabar olsangiz, ularning rasmiy veb-saytiga o’ting yoki mijozlar xizmatiga qo’ng’iroq qiling.
Phishing hujumlari tobora murakkablashib bormoqda, shuning uchun ehtiyotkor bo’lish va shaxsiy ma’lumotlaringizni qanday himoya qilish bo’yicha xabardor bo’lish muhimdir. Agar siz phishing qurboni bo’lganingizni his qilsangiz, zudlik bilan tegishli tashkilotlar bilan bog’laning va ularga xabar bering.
Xulosa qilib aytganda, phishing jiddiy tahdiddir, ammo ehtiyotkorlik va xabardorlik bilan siz o’zingizni himoya qilishingiz mumkin. Internetda o’zingizning shaxsiy ma’lumotlaringizni oshkor qilishda doimo ehtiyot bo’ling va shubhali faoliyat haqida xabar bering.
