Elektron raqamli imzo – xavfsiz elektron hujjat aylanishining kafolati

Zamonaviy dunyoda elektron hujjatlar kundalik hayotimizning ajralmas qismi bo’lib qolgan. Ular qog’oz hujjatlarga nisbatan tezkor, tejamkor va qulay. Biroq elektron hujjatlarni xavfsiz va ishonchli yuritish uchun ularga elektron raqamli imzo qo’yish muhim ahamiyat kasb etadi.

Elektron raqamli imzo nima?
Elektron raqamli imzo – bu elektron hujjatdagi ma’lumotlarning o’zgartirilmasligini va ularning kimga tegishli ekanligini tasdiqlash uchun xizmat qiladigan maxsus raqamli imzodir. Uning asosiy tarkibiy qismlari quyidagilardir:

Yopiq kalit – faqat imzo qo’yuvchi shaxsga ma’lum bo’lgan maxsus kod.
Ochiq kalit – yopiq kalitga mos keladigan, barcha foydalanuvchilar uchun ochiq bo’lgan kod.

Elektron raqamli imzo qanday ishlatiladi?
Elektron hujjatga elektron raqamli imzo qo’yilganda, uning ochiq kaliti yordamida uning yopiq kaliti egasiga tegishli ekanligini va hujjatdagi ma’lumotlar o’zgartirilmaganligini tekshirish mumkin. Shu tarzda elektron hujjatning haqiqiyligi va ishonchliligi tasdiqlanadi.

Elektron raqamli imzo qonun asosida qanday tartibga solinadi?
Qonunda elektron raqamli imzo bilan bog’liq munosabatlar batafsil tartibga solingan:

Elektron raqamli imzo kalitlarini ro’yxatga olish markazlari

Ular akkreditatsiya qilingan, O’zbekiston rezidenti bo’lgan yuridik shaxslar.
Ular elektron raqamli imzo kalitlarini yaratish, berish, saqlash, haqiqiyligini tekshirish xizmatlarini ko’rsatadilar.
Ularning faoliyati qonun asosida batafsil tartibga solingan.

Elektron raqamli imzo kalitlari egalarining huquq va majburiyatlari

Ular o’z elektron raqamli imzosining xavfsizligini ta’minlash, uni boshqalar foydalanishidan saqlash majburiyatiga ega.
Yuridik shaxslar rahbarlari ham o’z tashkilotining elektron raqamli imzodan foydalanish uchun javobgar hisoblanadi.

Elektron raqamli imzo kalitlari sertifikatlarini olish, to’xtatish, tiklash tartibi

Bu protseduralar aniq, sodda va tez amalga oshirilishi kerak.

Ishonchli uchinchi taraf xizmati

Bu xizmat elektron hujjatlarning haqiqiyligini va ularning yuridik kuchini tasdiqlashga mas’ul.

Qonunda elektron raqamli imzoning qog’ozdagi imzo bilan tenglashtirilib, uning o’rnini bosishi belgilangan. Bu elektron hujjatlarni qog’oz hujjatlar bilan bir xil yuridik kuchga ega qiladi.

Xulosa qilib aytganda, elektron raqamli imzo elektron hujjatlardan xavfsiz va ishonchli foydalanish uchun kafolat bo’lib xizmat qiladi. Uning samarali amal qilishi elektron hujjat aylanishining sifatini va xavfsizligini oshirishga xizmat qiladi.